Practica Digitaal Netwerken, HAS Den Bosch

Dinsdag en woensdag geef ik practica over Digitaal Netwerken aan tweedejaars studenten Dier en Veehouderij van de HAS Den Bosch. Ik wil wat betreft de tools in elk geval kijken naar LinkedIn en Twitter.

Zie ook:
[ Sociaal versus Moreel kapitaal ]
[ Selecteren en organiseren ]
[ Van netwerken naar samen leren ]

LinkedIn

LinkedIn kun je vergelijken met een online kaartenbak. Het mooie aan een tool als LinkedIn is o.a. dat je interessante mensen kunt blijven volgen, ook als zij van baan wisselen. Daarnaast maakt het je netwerk inzichtelijk; niet alleen je directe connecties, maar ook de connecties van de mensen die jij kent. Verder biedt LinkedIn plaats aan een groeiend aantal groepen (geografisch, thematisch, etc.) waar mensen zich bij kunnen aansluiten en andere contacten opdoen in een bepaald werkveld. Binnen die groepen vinden ook steeds vaker gesprekken plaats waar je als professional aan deel kunt nemen of meelezen.

• Bekijk het filmpje: Social networking in plain English (NL ondertiteld).
• Ga naar www.linkedin.com en maak een account aan.
• Zoek 1 of meer mensen die je in je professionele netwerk hebt. Bijvoorbeeld een docent, een medestudent, een praktijkbegeleider van een stage, of iemand waarvan je eens een interessant gastcollege bijwoonde. Je kunt o.a. zoeken op naam of op email adres. Wanneer je wilt kun je deze contacten aan je netwerk toevoegen.
• Bekijk (voor zover mogelijk) hun LinkedIn profiel eens, en kijk of hun netwerk van contactpersonen ook bekenden bevat. Voeg deze eventueel toe aan je netwerk.
• Zoek via de Groups zoekfunctie (rechtsbovenaan) een LinkedIn groep die je interessant vindt, of kies een van de onderstaande en bekijk de leden en discussies:
  > Linked PAARD
  > Veehouderij
  > Dieren in Zorg en Welzijn
  > GUUS
  > Netwerk Platteland

• Wat spreekt je aan? Wat nodigt uit? Wanneer zou jij LinkedIn goed kunnen gebruiken?

Zelf verder kijken? Na dit practicum kun je nog je profiel verder bijwerken, meer contacten toevoegen door je email adreslijst in te voeren, etcetera. Via je LinkedIn ‘status’ kun je mensen informeren van waar je mee bezig bent. Zorg ervoor dat je geen dubbel werk gaat doen of steeds heen en weer moet surfen. Als je een Twitter account hebt kun je via het programma Tweetdeck zowel je Twitter als je LinkedIn status bijwerken. Verder zijn er talloze koppelingen te maken tussen je LinkedIn profiel en bijvoorbeeld je weblog of andere plekken waar je online actief bent.

Twitter

Een tool die drijft op het sociale gedrag van mensen is Twitter. Oorspronkelijk een losstaande tool waarmee je je status kan aangeven, zoals in netwerk sites als Hyves, Facebook en LinkedIn kan. Al snel uitgegroeid tot een reusachtig “plein” waar talloze interessante conversaties plaatsvinden. Binnen Twitter is het heel gebruikelijk om mensen te volgen die je nog niet kent, puur omdat je aan hun profiel of aan hun eerdere berichtjes ziet dat ze zich met interessante dingen bezig houden.

• Bekijk dit introductiefilmpje over Twitter;
• Ga naar www.twitter.com en meld je aan.
• Schrijf een korte profieltekst: een micro elevator pitch of enkele trefwoorden.
• Laat een eerste ‘tweet’ achter.
• Zoek iemand op die je kent (via Google zoeken op naam + Twitter gaat vaak het snelst), lees eens enkele van hun berichten en voeg de mensen eventeel toe aan je contacten als je op de hoogte wilt blijven van nieuwe dingen die ze schrijven.
• Wanneer iemand iets interessants twittert kun je een berichtje replyen. Dit doe je door het bericht te beginnen met @twitternaam (de naam van degene wiens bericht je op reageert).
• Kijk bij bekenden op Twitter naar degenen die zij volgen, of kijk bijvoorbeeld bij een van de onderstaande Twitter gebruikers:
  > http://twitter.com/guusnet
  (volgt en retweet uitgebreid netwerk rondom platteland)
  > http://twitter.com/boerenverstand
  (o.a. van duurzaam boer blijven)
  > http://twitter.com/RBD45
  Robert Bodde (vakblad Boerderij)
  > http://twitter.com/dorpsboerderij
  (twittert vanaf Zorgboerderij Zandweer)
  > http://twitter.com/connygiessen
  (pets4care, dieren in zorg en welzijn)
  > http://twitter.com/theequinest
  (volgt ruim 3000 twitteraars rondom thema paard)
  > http://twitter.com/Dierbescherming
  (vooral nieuws berichten)
• Via zogenaamde #hashtags zijn je berichten te ‘taggen’ zodat anderen ze makkelijker oppikken. Zo wordt er binnen de online community GUUS gebruikt gemaakt van de hashtag #guusnet om berichten over platteland aan elkaar mee te geven. Bekijk de berichten eens die via een tag voorbij komen (beste via Tweetdeck, tijdens practica helaas niet voor handen) en schrijf zelf een bericht met een tag.
• Wat zijn je eerste indrukken? Wat zijn dingen die je wel / niet zou willen delen op Twitter?

Zelf verder kijken? Je kunt je profieltekst nog aanpassen, een webadres invullen, en een foto uploaden. Gebruik bij voorkeur overal dezelfde foto, zoals je bijvoorbeeld ook op LinkedIn hebt gebruikt. Dit vergroot je herkenbaarheid. Verder kun je natuurlijk nieuwe mensen en bepaalde hashtags gaan volgen, etcetera. Je zult merken dat je veel nieuwe mensen tegenkomt wanneer ze door anderen (die jij al volgt) genoemd worden. Je bestaande netwerk biedt je dus goede kansen om je netwerk uit te breiden. Het programma Tweetdeck (www.tweetdeck.com) is een aanrader voor iedereen die Twitter wil gaan gebruiken. Het biedt je mogelijkheden om mensen en hashtags beter te volgen, en helpt je om vanaf 1 plek LinkedIn en Twitter te updaten.

Van netwerken naar samen leren

Dinsdag en woensdag geef ik practica over Digitaal Netwerken aan tweedejaars studenten Dier en Veehouderij van de HAS Den Bosch. Als er genoeg tijd is wil ik graag een kort uitstapje maken naar het onderwerp (online) communities.

Wikipedia beschrijft netwerken als “tijdens een gelegenheid relaties onderhouden en nieuwe relaties opdoen”. Dat klinkt een stuk passiever dan het hoeft te zijn. Die gelegenheden kun je namelijk voor een groot deel creëren, opzoeken en naar je hand zetten. Bijvoorbeeld door online je binnen die groepen te bewegen waar energie en passie zit die jij deelt. Het kan nuttig zijn om ‘netwerken’ te benaderen niet zozeer als een activiteit tussen jou en mensen in je kennisenkring – dus een netwerk waarin jij de verbindende factor bent – maar als het innemen van een plek binnen een community van mensen die een passie rondom een bepaald thema delen.

Dergelijke communities kunnen erg veel opleveren voor je professionele ontwikkeling. De houding zoals hierboven al beschreven – elkaar willen helpen – is hierbij essentieel, maar het vraagt wel een andere soort investering. In een artikel in het tijdschrift Leren in Organisaties (maart 2010) schrijven Marc Coenders en Joris Methorst:

“Mensen zijn bereid ergens tijd en energie in te stoppen als het een vraagstuk betreft dat hen persoonlijk raakt. Het stellen van goede vragen is daarbij uiteraard van belang. Netwerkleren vindt zijn oorsprong in het herkennen van elkaars vragen. Als iemand zijn vraag uitspreekt en de ander herkent die vraag als relevant, ontstaat er als vanzelf een uitwisseling over die vraag.  Echter, bij het opkomen van een vraag wordt vaak meteen een antwoord gegeven. Om tot netwerkleren te komen is er een omgekeerde reflex nodig, namelijk het opzoek gaan naar mensen die ook met die vraag rondlopen. Op deze manier ontstaan gezelschappen die open nadenken en niet binnen eerder vastgestelde kaders blijven.”

In sommige gevallen kan handig zijn online netwerk tools zoals LinkedIn of Twitter te gebruiken om direct antwoord te krijgen op je vragen. Wie heeft er een baan voor mij? Waar vind ik informatie over …? (Binnen Twitter wordt daar tegenwoordig vaak de hashtag #durftevragen voor gebruikt, die overigens verwijst naar een manier van leren en samenwerken waar veel meer tijd voor de vraag en vrager wordt genomen dan nu via Twitter gebeurt!) Wanneer je echter wat dieper wilt duiken, bijvoorbeeld om te achterhalen of de vraag die je stelt wel de juiste is, dan is het aan te bevelen ook wat meer tijd te investeren in je relatie met andere community leden en het interesseveld dat jullie delen.

Selecteren en organiseren

Dinsdag en woensdag geef ik practica over Digitaal Netwerken aan tweedejaars studenten Dier en Veehouderij van de HAS Den Bosch. Het kunnen organiseren van je netwerk zelf en de informatie die daarin rond gaat vind ik een belangrijke netwerkvaardigheid.

Het blijft een kunst om balans aan te brengen in de hoeveelheid tijd die je besteedt aan het netwerken. Wat investeer je en wat krijg je ervoor terug? En hoelang wil je ergens in investeren voordat die investering zich uitbetaald? Door zo goed mogelijk te selecteren en organiseren voorkom je alvast een stuk verspilling van tijd.

Bijhouden waar de mensen in je netwerk mee bezig zijn (via Twitter, blogs, LinekdIn) kan tijdrovend zijn. Je kunt daarom o.a. mensen in je netwerk als filter gebruiken. Iemand van wie je weet dat hij / zij gebeurtenissen rondom een bepaald thema of vakgebied nauwgezet volgt en kritische bekijkt, en die de aandacht vraagt voor relevant nieuws. Jij hoeft natuurlijk niet al de zelfde nieuws- en netwerksites bij te houden als zo iemand. Je volgt gewoon alleen die persoon. De hoofdpunten krijg je dan via hem of haar te zien.

Verder kun je de informatiestromen waarop je je abonneert ook organiseren c.q. kanaliseren. Voor Twitter doe je dat bijvoorbeeld in Tweetdeck – mensen groeperen, hashtags volgen (www.tweetdeck.com). Voor het volgen van weblogs kun je Google Reader gebruiken om de verschillende blogs te groeperen (http://reader.google.com). Soms verdwijnt een onderwerp tijdelijk bij je uit beeld om daarna weer centraal in je belangstelling te staan, vanwege een project waar je aan werkt of bepaalde gebeurtenissen die het weer actueel maken. Je kunt dan steeds je aandacht verleggen en hoeft niet door honderden oninteressante berichten te speuren naar die informatie waar je op dit moment behoefte aan hebt.

Sociaal versus Moreel kapitaal

Dinsdag en woensdag geef ik practica over Digitaal Netwerken aan tweedejaars studenten Dier en Veehouderij van de HAS Den Bosch. Het onderwerp kwantiteit en kwaliteit in je netwerk gaat daarbij zeker aan bod komen.

Het is heel verleidelijk om veel mensen aan je netwerk toe te voegen. In sommige gevallen kan het ook inderdaad handig zijn om zo’n uitgebreid netwerk te onderhouden. Je weet maar nooit of je via die oud-studie genoot een leuke baan opdoet of iemand die jou kan helpen met een financieringsaanvraag. Dat anderen zien dat je een uitgebreid netwerk hebt op een bepaald gebied kan ook van pas komen.

Kwantiteit is echter niet hetzelfde als kwaliteit! Beter een klein netwerk van interessante mensen die je goed kent en bij wie je kunt aankloppen voor hulp, dan een lege wolk van oppervlakkige contacten met wie je eigenlijk nooit een inhoudelijk gesprek voert.

Mooi in deze context vind ik een uitspraak die Roel Kuiper van de Gereformeerde Hogeschool Zwolle deed op de Conferentie Sociaal Vitaal Platteland 2010. Kuiper sprak over de aandacht die er de laatste jaren is voor het vasthouden en vergroten van sociaal kapitaal in de kleine kernen. Maar sociaal kapitaal (veel onderlinge contacten, mensen die elkaar kennen) zegt nog niets over het moreel kapitaal. Willen mensen elkaar ook echt helpen, iets voor een ander doen. Moreel kapitaal is wat je netwerk het meest waardevol maakt. Ook als het gaat om digitaal netwerken.

De kracht van sociale netwerken

Het Actiecomité

Beste Dorine, je naam heb ik doorgekregen van de directrice van de Noorderhoeve in Castricum. Ik zal me even voorstellen: ik heet Suzanne Kooij, ik woon in Amsterdam West en ik coördineer een reddingsactie voor zorgboerderij De Boterbloem in Amsterdam-Osdorp.

Zo begon het emailtje dat ik 31 Januari ontving van Suzanne Kooij, lid van het kersverse Actiecomité dat zich in wilde zetten voor het behoud van ecologische zorgboerderij De Boterbloem in de Lutkemeerpolder bij Amsterdam. Hannelore Speelman, die Suzanne naar mij had doorverwezen, is niet alleen directrice van de Noorderhoeve, maak ook bestuurslid van Stichting Omslag, en van daaruit een van de eerste leden van de Community of Practice Farming for Health, een netwerk rondom landbouw en zorg waar ook ik lid van ben. Hannelore was net als de andere Nederlandse leden van dat netwerk kort daarvoor door mij gemaild om de aandacht te vestigen op een praktische vraag die een van de leden had gesteld op een online forum rondom plattelandszaken. Van verschillende kanten kwamen reacties en de vraagsteller was snel geholpen. 

Toen Suzanne een tijdje later bij de Noorderhoeve aanklopte voor advies voor de reddingsactie verwees Hannelore haar vervolgens door, met de suggestie om wellicht op datzelfde forum een verzoek om hulp te plaatsen. Ik wisselde wat emails met Suzanne, onder andere met de suggestie een gratis WordPress blog te starten (http://reddeboterbloem.wordpress.com was nog vrij) en zo niet alleen bekendheid onder een breed publiek te krijgen, maar ook de mensen die de actie steunen steeds van informatie te blijven voorzien.

Het Resultaat

Inmiddels zijn er vijf maanden verstreken, werd er door het comité breed en soms keihard actie gevoerd en werden er via internet en ‘in het eggie’ vele duizenden handtekeningen verzameld. Een weblog Red de Boterbloem als continue informatiebron met al het laatste nieuws, goed en slecht. En afgelopen week viel dan eindelijk op het weblog te lezen dat de stadsdeelraad Osdorp heeft besloten de gebruiksovereenkomst met De Boterbloem te verlengen met nog eens twee jaar. “De Boterbloem is gered!“, kwam er via Twitter binnen, en de media zette het behaalde resultaat  nog eens mooi in het zonnetje.

De Herkenning

Hoewel een hele andere situatie en manier van werken, doet het succes van De Boterbloem me weer even denken aan het verhaal dat Hannelore Speelman (ja, alweer!) van De Noorderhoeve me eind vorig jaar vertelde. Zie filmpje. Hannelore verhaalde van de internationale steun die de Noorderhoeve had ontvangen toen de gemeente Bergen 7 hectare van hun grond in beslag wilde nemen voor woningbouw. Enkel een mailtje naar de verschillende contacten uit het zorglandbouw netwerk was voldoende om een stortvloed aan bezwaarschriften richting de gemeente te sturen, zelfs een brief van het Ministerie van Sociale Zaken van Zwitserland.

Basis voor die steun, zo is te horen in het gesprek, is de interesse die de mensen in het netwerk hadden om elkaars verhaal aan te horen, en de tijd die men nam om zich in elkaars verhaal ook te herkennen en verplaatsen.

En de gemeente Bergen? Die wijzigde de plannen. De Noorderhoeve kreeg er op de koop toe ook nog eens een sterkere band door met de andere bewoners uit het gebied.

Het Netwerken

Terug naar De Boterbloem. Vanavond ontving ik opnieuw een berichtje van Suzanne:

Hoi Dorine, bedankt voor je goede tips die je me gaf toen ik net de reddingsactie had gestart! Een blog van WordPress was echt een gouden greep. We hebben er ontzettend veel profijt van gehad. Veel dank ook voor het meeleven en meedenken de afgelopen maanden. Het is erg fijn om gesteund te worden met nuttig advies als je als leek zo’n reddingsactie start. Veel groeten, Suzanne

Hoewel het natuurlijk fijn is te zien dat iets wat je hebt gezegd of gedaan een ander ook echt verder heeft geholpen (wie vindt dat nou niet?), is het verhaal van De Boterbloem wat mij betreft ook een heel mooi voorbeeld van de kracht van netwerken. Van elkaar opzoeken en om hulp vragen. Elkaar steunen en degenen die jouw steunen informeren en bedanken. Van je teleurstellingen en successen met anderen delen.

Dit kan via internet tools zoals online petities, weblogs en Twitter, via email, brieven of telefoontjes of combinaties van dat alles. Als je – in wat voor vorm dan ook – maar de tijd neemt om dat contact met anderen te zoeken en inhoud te geven. Dan bouw je niet alleen een netwerk op, maar vooral een netwerk waarop je kunt bouwen.