Sluiting van bankfilialen in kleine kernen
Recent meldde de Rabobank de openingstijden van een drietal filialen in de regio Noordoost Veluwe terug te brengen naar een minimum. Twee kantoren worden geheel gesloten. Een zakelijke beslissing, zo zegt de bank die de afgelopen jaren steeds meer diensten via internet aanbiedt en hiermee het aantal bezoekers van de bankkantoren wist terug te dringen. Heel efficiënt. Maar wel vervelend voor de klanten die nog wél aan het loket (willen) komen. Want internet heeft niet iedereen, en aan telefonische hulp zit een prijskaartje.
Trend
Het is een landelijke trend, zo zegt de bank. En daar hebben ze gelijk in. Al jarenlang trekken verschillende groepen aan de bel – wat zeg ik, een heel klokkenspel wordt geluid. De leefbaarheid in de kleine kernen gaat achteruit, de voorzieningen verdwijnen. De dorpen lopen leeg of mensen zijn er weinig meer actief – ze werken, consumeren en ‘socialiseren’ in de stad verderop. Dus elke balie, of dat nu die van de lokale bakker is of van een bank, heeft moeite om open te blijven. Elke ondernemer neemt hierin zijn eigen beslissingen. De een wat socialer dan de ander.
Reacties
De beslissing van de Rabobank treft vijf kernen van de gemeenten Nunspeet, Elburg en Oldebroek. Ondernemers(verenigingen) in de verschillende kernen probeerden in gesprek met de bank naar oplossingen te zoeken. Maar zonder succes (Veluweland 19 nov 2009). Inmiddels is in Oldenbroek door burgers een handtekeningenactie gestart. Eén van de initiatiefgroepleden is Willem van Hattem, 20 jaar lang directeur van het bankkantoor in Oldebroek. Context van de reacties in Oldenbroek is overigens dat slechts 5 jaar geleden de lokale onafhankelijke bank fuseerde met de Rabobank, volgens de actievoerders onder voorwaarde dat de continuïteit van bankdiensten in stand bleef. Rabobank zegt hierover niets zwart op wit te hebben (Veluweland 25 nov 2009). Enerzijds betekent dit natuurlijk niet dat deze voorwaarde niet is besproken. Anderzijds zegt het wel dat, wanneer dit werkelijk één van de voorwaarden voor fusie was, de lokale bank hier weinig serieus mee om is gegaan door niets vast te leggen.
Coöperatieve kant
Dinsdag meldde de regionale krant Veluweland overigens dat de Rabobank in de regio binnenkort overstapt naar een bestuur volgens directiemodel. Dit brengt een risico met zich maar dat directeuren en te zakelijke houding aannemen. Een Ledenraad moet er daarom voor zorgen dat de bank haar coöperatieve kant behoudt. Die Ledenraad heeft de regio al, aldus algemeen directeur Jan Smit, “dus daar hebben we nu voordeel van.” Of en wat die Ledenraad heeft kunnen betekenen in de beslissing rondom sluiting van kantoren is me niet duidelijk.
Over de strategie van het regiokantoor zegt directeur Smit: “We streven naar een open contact. Wanneer leden met een probleem worstelen vragen we ze contact met ons op te nemen. We streven tevens naar maatwerk.” Dit klinkt wel mooi, maar is minder te rijmen met de grotere fysieke afstand die de bank schept met een groot deel van haar klanten. Wat betreft veel bewoners en ondernemers in de kleine kernen lijkt het coöperatieve gezicht van de bank in elk geval sterk verminderd.
Zelfs het spreekuur in het bejaardencentrum verdwijnt. Wanneer het voor Rabobankklanten niet al te ver reizen is naar de grotere kantoren om daar hun bankzaken te regelen, is het andersom voor bankpersoneel ook weinig moeite om dat spreekuur open te houden. Kantoorkosten heb je dan nog steeds uitgespaard.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
In reactie op de commotie rondom de sluitingen laat de Rabobank weten de dorpen al een flink eind tegemoet te komen door niet alle kleine kantoren te sluiten. Wanneer alleen naar de bedrijfseconomische aspecten wordt gekeken zouden alle 5 filialen de deuren sluiten en alleen de kantoren in Nunspeet en Elburg zelf open blijven, aldus een woordvoerder.
Dat kan waar zijn, maar zelfs mét de huidige financiële kosten van de kleine kantoren maakte de bank in ‘crisisjaar’ 2008 nog een winst van 2,8 miljard. Een organisatie die zich op allerlei manieren wil profileren als maatschappelijk verantwoord ondernemer kan zich misschien bij een dergelijke winst neerleggen en nieuwe efficiencyslagen achterwege laten. Vooral wanneer het voorzieningenniveau op het platteland een thema is waarvoor de bank wel drie fondsen ter beschikking stelt! Kijkt maar eens in de Kansenkaart voor het Platteland van Movisie, waar de Rabobank met haar fondsen in het subsidielijstje prijkt…
Gemeente
Zodra de gemeente Elburg van de voornemens van de bank op de hoogte was verstuurde zij een brief waarin zij haar bezorgdheid uitte en de bank vroeg de plannen nog eens te heroverwegen. “Wij wachten nog op een reactie. Meer kunnen wij niet doen”, reageerde de betreffende wethouder richting pers. Zelf lijkt me dat een vrij zwakke reactie. Uiteraard kan de gemeente niet heel direct het beleid van een commerciële onderneming beïnvloeden, maar een sterkere verdediging van de leefbaarheid in de kernen zou mooi zijn. Zelf geeft de gemeente al wel een denkrichting voor oplossingen aan: “Wellicht is er een creatieve oplossing mogelijk in de vorm van een bepaalde samenwerking met een andere partij. Denk aan een loket voor bankzaken in een winkel.”
Heel goed! Dat lijkt mij een mooie klus voor gemeente en ondernemers om verder uit te zoeken, mogelijk met betrokkenheid van burgers en andere partijen. Vast wel een Movisie of ander bureau dat hen daarbij wil helpen.
Het zou de Rabobank sieren zich als ondernemer én cruciale speler binnen de lokale economie vanaf de start aan te schuiven bij dat overleg. Doet zij dat niet, misschien dat gemeente en ondernemers dan eens subsidie kunnen aanvragen… bij een van die Rabofondsen voor lokale voorzieningen?
Gisteren was ik bij 
Als 60 minuten inspiratiesessie was het te kort om uitgebreid in te gaan op wat dat “web 2.0” nu allemaal zou kunnen bijdragen aan Vrouwen van Nu als netwerkorganisatie. Zo op het eerste oog lijkt het me dat er in brede zin veel kansen zijn, bijvoorbeeld op dat gebied van plattelandsontwikkeling. 
We zijn vandaag aanwezig in 
Na onze presentatie neemt 
Weblog Dorine Ruter 