Op bezoek bij schoonmama spotte ik afgelopen week een oude Seasons van Feb 2009. Hoewel het blad naar mijn verwachting vol zou staan met decoratieve pompoenen en chique laarzen naast voordeuren van eigenhandige opgeknapte boerderijen in pittoresk landelijke omgeving, stonden er ook meerdere artikeltjes in die aan mijn werk relateren. Zoals een kleine reportage over een aantal biologische boeren (p34), de rubriek “Platteland” met een leuke anecdote over het ontstaan van het kaasje Le Petit Doruvael (p188), en de kennelijk vaste rubriek “Boerenbericht – Nieuws van boeren van nu die zich inzetten voor het behoud van het platteland” (p63). In die laatste rubriek is Gert-Jan Lagerweij uit Buurmalsen aan het woord.
Verkoop aan huis efficiënter
Gert-Jan en zijn vrouw Anita runnen een kippenboerderij met scharrelkippen. Moeilijk om te runnen, naast een gezin en een baan buitenshuis. Verkoop aan huis leek hen wel wat, maar:
De meeste mensen die op de boerderij komen houden wel van een praatje. Dat is heel gezellig, maar je kunt moeilijk een halfuur uittrekken om een doosje eieren te verkopen.
Lagerweij ging daarom opzoek naar een automaat om, gevuld met verse eieren, langs de weg te zetten voor rechtstreekse verkoop aan consumenten. De machine moest groot genoeg zijn om veel doosjes eieren te kunnen bevatten, anders zou het bijvullen van de machine hen alsnog te veel werk kosten en te weinig rendement opleveren.
Voorjaar 2008 startte een aspergeteler uit de buurt van Rotterdam (afgaande op Google zal dat Verhoeven uit Cromvoirt zijn) met de verkoop van asperges per automaat. Middels een type machine dat precies voldeed aan de wensen van Lagerweij. En zo stond kort daarna aan de Rijksstraatweg tussen Culemborg en Geldermalsen een mooie eier-automaat, met doosjes van 10 eieren voor 1 euro. Verkoop, nog geen jaar later: tweehonderd doosjes per dag doordeweeks en in het weekend nog meer. Tijd voor een tweede machine, aldus Lagerweij. (Hier leest u ongeveer hetzelfde verhaal na in de Gelderlander van 15 juli 2008, en in Wegener’s Weekkrant van 30 juli 2008.)
Automatisering
Sinds vorig jaar zijn er al vele boeren die een eigen automaat hebben aangeschaft. Vooral automaten voor eieren. Mogelijk komt dit ook door de marketing van Jaski, een bedrijf uit Barneveld, dat automaten aan de man brengt, en ook actief “eierautomaten en andere boerderijautomaten” (met houten ombouw) verkoopt onder boeren? Mooi gat in de markt, zo blijkt. Voor de leverancier van automaten dan in elk geval. Omdat de machine een stuk kleiner is dan degene die door Lagerweij wordt gebruikt kost het bijvullen nog erg veel tijd.
Google vertelt me verder dat bijvoorbeeld op de Hoeve Mostert in het Limburgse Teuven (net buiten NL) men ook al sinds 2008 boter en streekproducten rechtstreeks uit een automaat kon kopen – naast verse melk voor in je zelf meegebrachte kannetje. Vooral voor gasten van de vakantieverblijven op het terrein van de hoeve, aan het artikeltje hier te lezen.
Kopen bij de boer
Hoewel ik het allemaal erg leuke voorbeelden vind, en ook zeker het nut er van inzie voor de consument (verser producten uit eigen omgeving), vraag ik me af: Wat is de motivatie van boeren om aan huis te verkopen? Ik dacht dat dit vooral de link met de consument was. Het toegankelijk maken van je bedrijf. Laten zien wat je doet om de mensen dagelijks van eten te voorzien. Als dat klopt, neem je daar dan niet een heel stuk van weg op het moment dat je al langs de weg een automaat neerzet, waar mensen niet eens van hun fiets hoeven stappen om een doosje eieren uit de muur te trekken?
Wanneer persoonlijk contact met de consument je teveel tijd kost, maar het bijvullen van de automaten ook nog een dagelijkse investering is of zelfs niet bij te houden, zoals in sommige voorbeelden genoemd, loont het dan niet gewoon meer om je producten in de winkel te (laten) verkopen, of op een andere manier meerwaarde toe te voegen en een hogere prijs te vragen?
De boerderijautomaat hangt voor mij net een beetje tussen dat idyllische platteland, waar langs de weg op tafeltjes met huisgemaakte jam ook nog een geldtrommeltje staat, en de grote supermarkt waar de consument alles kan kopen wat hij voor zijn dagelijks maaltje nodig heeft, zonder nog te weten waar het vandaan kwam en wie ervoor heeft gewerkt. Het heeft een beetje van de voordelen van beide… en een beetje van de nadelen. Ben benieuwd of dhet automaten-idee in de toekomst nog leuke innovaties tot gevolg heeft, waarbij wordt voortgeborduurd op die mogelijkheden en voordelen, voor producent en consument.
Weblog Dorine Ruter 